استقرار شتاب‌دهنده تخصصی ژن‌درمانی ACGT در مرکز رشد فناوری سلامت دانشگاه علوم پزشکی تهران

استقرار شتاب‌دهنده تخصصی ژن‌درمانی ACGT در مرکز رشد فناوری سلامت دانشگاه علوم پزشکی تهران: گامی مهم در جهت بستر سازی برای بومی سازی فراروده‌های ژن درمانی

ژن‌درمانی یکی از مدرن‌ترین روش‌های درمانی است که با اصلاح ژن‌های معیوب یا فعال‌سازی ژن‌های غیرفعال، به درمان بیماری‌هایی می‌پردازد که تاکنون غیرقابل درمان محسوب می‌شدند. این فناوری، که در کشورهای پیشرفته جهان به سرعت در حال توسعه است، توانایی درمان بیماری‌هایی مانند سرطان، اختلالات ژنتیکی و بیماری‌های مزمن را دارد. ایران نیز با سرمایه‌گذاری در این حوزه بویژه در بخش زیرساخت‌های فیزیکی، می‌تواند جایگاه خود را به عنوان یکی از قطب‌های علمی این فناوری تثبیت کند. در این راستا دانشگاه علوم پزشکی تهران در طی ده سال اخیر تلاش نموده است بسترسازی لازم برای دستیابی به دانش فنی تولید این داروها را فراهم نماید که حاصل آن شکل‌گیری حلقه‌های مختلف زیست­بوم توسعه فناوری ژن­درمانی موسوم به "ژنا" در بیمارستان شریعتی این دانشگاه بوده است. خوشبختانه تا کنون استارت­آپ­های مستقر در این زیست­بوم موفق به تولید پیش­بالینی چند داروی ژن­درمانی دارای اولویت شده­اند و در صورت ایجاد سایت تولید، امکان شروع مطالعات بالینی این فراورده‌ها و ورود آنها به بازار دارویی کشور فراهم خواهد شد. لذا، ایجاد این سایت جهت تولید فراورده­ها در شرایط GMP،  یک گلوگاه مهم در مسیر توسعه محصول را برای تیم‌های فناور برطرف خواهد نمود. همچنین ایجاد این زیرساخت، منجر به غنی شدن زیست‌بوم توسعه فناوری دانشگاه علوم پزشکی تهران به عنوان یک دانشگاه پیشرو در انتقال فناوری­های استراتژیک در حوزه سلامت خواهد بود. با عنایت به تأیید صلاحیت شتاب‌دهنده دانش بنیان ACGT (Accelerating Center for Gene Therapy) از طرف معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت و معرفی این شتاب‌دهنده به دانشگاه جهت همکاری، ایجاد این زیرساخت در مرکز رشد فناوری سلامت دانشگاه (قمر پژوهشکده گوارش و کبد) در قالب یک مأموریت به این شتاب­دهنده واگذار و قراداد آن بین طرفین به امضا رسید.

دکتر احمدبیگی، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و بنیانگذار شتاب‌دهنده مذکور اظهار داشت شتاب‌دهنده ACGT  یک شتاب‌دهنده تخصصی در حوزه ژن درمانی بوده و طی ده سال گذشته از استارتاپ‌های مستقر در زیست‌بوم ژنا حمایت نموده و از طریق هم‌سرمایه‌گذاری با صندوق‌های خطرپذیر، منابع مالی برای این استارتاپ‌‌ها را فراهم نموده است و  در مقطع فعلی نیز برای ایجاد یک سایت تولید وکتور و ارایه خدمات آن به استارتاپ ها برنامه ریزی کرده است. زیرساخت تولید وکتورهای ژن‌درمانی در شرایط GMP تا کنون در کشور ایجاد نشده است و ایجاد این مجموعه، امکان تولید فراورده‌‌های ژن‌درمانی در شرایط استاندارد برای استفاده در کارآزمایی­های بالینی را فراهم خواهد نمود. طراحی این سایت به گونه‌ای است که تا چند سال آینده جوابگوی نیاز استارتاپ‌های مستقر در دانشگاه و سایر استارتاپ‌های فعال خارج دانشگاه خواهد بود. ایجاد این سایت به عنوان یک طرح کلان ملی از طرف صندوق نوآوری و شکوفایی مورد حمایت قرار گرفته و پیش‌بینی می‌شود ظرف مدت دو سال عملیات عمرانی آن به پایان رسیده و آماده بهره‌برداری و ارائه خدمت به استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان گردد.

دکتر پورعباسی عضو هیأت علمی دانشگاه و رئیس مرکز رشد فناوری سلامت نیز معتقد است با استقرار یک شتاب‌دهنده تخصصی و ایجاد فضاهای استاندارد تولید در بستر مرکز رشد فناوری سلامت دانشگاه، امکان تجاری‌سازی فراروده‌های تولید شده توسط استارتاپ‌ها فراهم شده و ورود کشور به حوزه تولید و بومی‌سازی داروهای ژن‌درمانی تسهیل خواهد شد. همچنین ایجاد این سایت در فضای فیزیکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، زمینه استفاده از پتانسیل­های علمی این داشگاه مادر را فراهم ساخته و منجر به ایجاد مرجعیت برای دانشگاه و جذب نخبگان این حوزه خواهد شد.